Nếu như Tập đoàn bất động sản xứ Hàn chỉ mới có… 5 năm báo lỗ thì "ông lớn” Liên doanh Malaysia- Đài Loan- British Virgin Island (Công ty Hualon Corporation là "con đẻ”) đã có thâm niên báo lỗ ở Việt Nam tới gần 20 năm. Điều đáng nói ở đây, công ty này đã thản nhiên nâng khống giá dây chuyền thiết bị từ trị giá 400 USD lên tới… 16 triệu USD - một con số khủng khiếp và mang thuộc tính dối trá một cách trắng trợn.
Ngày càng phát hiện nhiều vụ việc chuyển giá và với hành vi hơn. Phải có người chịu bổn phận, phải xử lý đến nơi đến chốn, bởi để một doanh nghiệp (DN) FDI oanh tạc, hoành hành như vậy, làm ăn giả trá trắng trợn như vậy, chắc chắn khâu soát, giám sát đã bị bỏ qua. Cần phải thấy rõ, ở đây có cả sự tiếp tay của những nhà làm quản lý trong cách hành xử quá dễ dãi của mình – không ít một chuyên gia kinh tế tỏ tường ý kiến.
Việc ngày một nhiều DN FDI bị vạch trần hành vi chuyển giá, trốn thuế không chỉ gây lộn bức xúc trong dư luận mà còn tạo ra tâm lý bất an đối với DN trong nước, bởi rõ ràng, phải được ưu ái thế nào các DN FDI mới liên tiếp làm mưa làm gió như vậy… Câu chuyện chuyển giá, trốn thuế của các DN FDI không còn mới, song với thực tại mỗi ngày lại có một sự vụ chuyển giá "khủng” hơn, buộc người ta phải đặt ra một vấn đề rằng: Phải có người chịu bổn phận về vấn đề này, chẳng thể cứ để tình trạng này mãi tiếp diễn khiến ngân sách quốc gia thất thu, DN trong nước chịu sự bất công, và cả những cái nhìn không cảm tình đối với các DN FDI làm ăn chân chính.
Theo TS. Vũ Đình Ánh, ngoài việc gây thất thu ngân sách quốc gia, chuyển giá còn khiến nhiều DN liên doanh thành DN 100% vốn nước ngoài. Thậm chí, chuyển giá đối với máy móc thiết bị tạo tài sản nhất định cho DN FDI, một mặt còn tạo ra "giá trị ảo” cho tài sản khăng khăng, "thổi phồng” phần vốn góp của phía nước ngoài, làm méo mó bức tranh thực tế về vốn FDI. DN FDI có thể không quan hoài khẩn hoang nguyên tố đầu vào từ thị trường trong nước, dẫn tới không kéo DN trong nước phát triển mà còn chèn ép, lất át DN nội. Do tác động chuyển giá mà 2 mục tiêu quan trọng nhất trong cuốn FDI là vốn và công nghệ đều bị ảnh hưởng.
Thế nhưng, việc rà soát, xử lý thì lại đang gặp khó khăn. Kể cả Thanh tra Chính phủ cũng cho rằng dù diễn tả của chuyển giá là rõ ràng, nhưng do không xác minh được thông báo đầu ra với FN FDI, cơ thuế quan không đủ cơ sở xem xét, xử lý. Điều này cũng được ngay cả Tổng cục Thuế nhấn.
Tuy nhiên, đã đến lúc cần phải phân định rõ bổn phận của một bộ phận để thực trạng này kéo dài và chưa thấy hồi kết.
Theo chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành cho rằng, câu chuyện chuyển giá không hề mới nhưng tình trạng chuyển giá đang càng ngày càng tinh tướng, phức tạp. Về cách thức chuyển giá, thường ngày, DN đều khai tăng giá nhập khẩu vật liệu đầu vào, trong khi giá thành bán ra thấp, dẫn tới lỗ. Coca Cola là ví dụ điển hình. Nhưng vấn đề đặt ra là gì? chẳng thể có chuyện DN bỏ hàng tỷ USD đầu tư hàng mấy năm chỉ để khai lỗ. Như vậy, một trong những nguyên do quan trọng là do thiếu kiên tâm làm rõ vấn đề cũng như quá lơi là, lơi là trong soát, giám sát của các cơ quan chức năng. Việt Nam không thiếu cơ chế nhưng cách thức quản lý chưa tốt, chưa rõ ràng nên mới dẫn đến thực trạng như hiện nay.
Vấn đề chuyển giá có thể xảy ra suốt cả quá trình DN FDI hoạt động. Và không loại trừ trường hợp, sờ soạng các yếu tố cấu tạo nên giá thành của sản phẩm DN FDI đều đã bị chuyển giá. Do đó, thời gian tới, cần chống chuyển giá ngay từ khâu kêu gọi đầu tư, xét duyệt, cấp phép dự án, nhất là tình trạng phân cấp, phân quyền của tỉnh. "Đặc biệt, khi DN FDI đã đi vào hoạt động, tăng cường các hoạt động thẩm tra, giám sát là việc làm cần thiết” - ông Bùi Kiến Thành nhận định.
Đồng quan điểm, PGS., TS. Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội đầu tư nước ngoài cũng cho rằng, chuyển giá là vấn đề thời sự, DN FDI khi bán cho công ty mẹ, thậm chí còn bán thấp hơn nhiều so với giá thành gây ra "lỗ giả” để trốn thuế. Hiện tượng chuyển giá là một hiện tượng bình thường của cơ chế thị trường. Điều đáng tiếc ở đây là, nhà quản lý quá nhãng trong việc rà, giám sát. Nếu rà soát ngay thì sẽ không có một kết cục như ngày bữa nay: quá nhiều DN vi phạm.
Như vậy, rõ ràng, bổn phận trước tiên phải thuộc về những người làm quản lý, không chỉ sao nhãng tạo kẽ hở cho các DN FDI dễ dàng thực hiện hành vi chuyển giá, mà ngay cả sự dễ dãi trong việc cấp phép cũng là hành vi tiếp tay cho hành động này của các DN FDI.
Theo daidoanket.Vn